کد مطلب:32535 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:29

گنجینه پرسمان » اعتقادات

معناي «رحمن» و «رحيم» چيست؟

در كتاب هاي لغت رَحْم و رَحْمَت و مَرْحَمت به معناي مهرباني و نرمي و رقت قلب آمده است راغب در كتاب مفردات الفاظ القرآن درباره «رحم» سخني دارد كه فشرده آن چنين است.
«رحمت»: رقت قلب و مهرباني است به گونه اي كه باعث احسان به رحمت شده گردد. اين واژه گاهي در معناي رقّت صِرف. و گاهي در معناي احسان بدون رقت استعمال شده است:
هنگامي كه از رحمت خداي متعال سخن مي گوئيم مقصود تنها احسان مجرّد بي رقت است. و بدين خاطر در روايت آمده است: رحمتي كه از سوي خدا باشد بخشش و بخشودن و رحمتي كه از سوي آدميان باشد رقت و مهرباني است.
واژه رحمن ويژه خداي متعال است و معناي آن جز بر خدا راست نيايد زيرا تنها اوست كه رحمتش همه چيز را فرا گرفته است.
واژه رحيم درباره خدا و غيرخدا استعمال مي شود. خداوند درباره خود فرمود: «اِنّ الله غفور

ـ346ـ
رحيم; خداوند آمرزنده مهربان است»(1). و درباره پيامبر((صلي الله عليه وآله)) فرموده: «لَقَد جاوكَم رسولٌ مِن اَنْفسكم عَزيزٌ عليه ما عَنِتُّم حريصٌ عليكم بالمؤمنين رئوف رحيم; براستي رسولي از شما به سويتان آمد كه رنج هاي شما بر او گران است. بر هدايت شما پاي فشار و با مؤمنان رئوف و مهربان است»(2).
و نيز گفته شده: خداي متعال رحمن دنيا و رحيم آخرت است. زيرا احسان خداوند در دنيا عام است و شامل مؤمنان و كافران و در آخرت مخصوص مؤمنان است. خداوند در سوره اعراف، آيه 156 فرموده است: «و رَحْمَتي وَسِعَتْ كُلّ شَيء فَسَأ كْتُبُها للذين يَتقَّون; رحمت من همه چيز را فراگرفته و بزودي آنرا ويژه كساني مي گردانم كه تقوا پيشه كنند».
يعني رحمت من در دنيا براي مؤمنان و كافران هر دو است و در آخرت ويژه مؤمنان است.

( بخش پاسخ به سؤالات )

ـــــــــــــــــــــ
1 - سوره بقره، آيه 182.
2 - سوره توبه، آيه 128.

ـ347ـ